obliczyć się
  • skala zapożyczeń
    17.02.2010
    17.02.2010
    Szanowni Państwo!
    W związku z moją pracą lektorki języka polskiego jako obcego interesuje mnie skala zjawiska zapożyczeń we współczesnej polszczyźnie (głównie z języków zachodnich, czyli z angielskiego, niemieckiego, francuskiego oraz łacińskiego). Byłabym bardzo wdzięczna za podanie szacunkowych danych (np. w tysiącach słów albo w procentach) lub wskazanie tytułów aktualnych opracowań, w których znajdę powyższe informacje.
    Z poważaniem
    Agnieszka Zawadzka
  • długofalowy

    27.06.2023
    27.06.2023

    Jak to się stało, że wyraz długofalowy oznacza w niektórych kontekstach „zaplanowany na dłuższy czas”? Byłoby to jasne, gdyby słowo fala oznaczało to samo co „czas, okres”, ale przecież tak nie jest.

  • na przeczekanie
    13.11.2002
    13.11.2002
    Niektórzy biorą albo dają sobie czasem na wstrzymanie. A czy można wziąć (kogoś) na przeczekanie? Słownik frazeologiczny nie podaje takiego zwrotu. Czy jest więc on (zwrot, nie słownik rzecz jasna) niepoprawny?
  • Żywe śródtytuły

    11.05.2023
    11.05.2023

    Czy nagłówek akapitu może być jednocześnie początkiem zdania tego akapitu?

    Przykład:


    „Średni czas trwania sprawy

    wyliczany jako liczba (....)”

  • żywotne czy nieżywotne?
    15.02.2007
    15.02.2007
    Szanowni Państwo,
    mówi sie wypić szampana albo kupić szampana. Słowo to – rodzaju męskiego nieżywotnego – przyjmuje koncówkę -a w bierniku, co jest nietypowe. Zwykle rzeczowniki męskie nieżywotne w bierniku nie zmieniają swej formy (jak na przykład kwiat, talerz, nóż). Jak wyjaśnić wyjątki (szampana, mercedesa, tenisa)?
  • ciągle o zaprzeczonych imiesłowach
    31.05.2012
    31.05.2012
    Wiem, że wg nowej zasady imiesłowy przymiotnikowe czynne i bierne z nie piszemy łącznie. Czy dopuszczalna jest jeszcze pisownia oddzielna? Np. w wyrazach nie wprowadzające, nie obliczone.
  • demagog

    12.12.2023
    12.12.2023

    Co oznacza współcześnie słowo „demagog“.

  • godzina czasu
    12.04.2011
    12.04.2011
    W zdaniu „Została mi godzina czasu do pociągu” użycie wyrażenia godzina czasu jest błędem, ale czy w takich przykładowych zdaniach jego użycie jest również niepoprawne?
    1. „Godzina czasu, który tak szybko ucieka” lub jako strofa wiersza „Mamy tylko/ godzinę czasu,/ który tak szybko/ ucieka”.
    2. „Oblicz, która jest godzina czasu miejscowego w Warszawie w dniu 10 kwietnia, jeżeli w Londynie jest godzina 10.30”.
    3. „Nie ma to jak godzina czasu wolnego podczas pracy”.
  • Myanmar – Mianma
    24.10.2002
    24.10.2002
    Jakiś czas temu Birma zmieniła nazwę na Myanmar. W tym brzmieniu znajduje się ona w Państwa słowniku ortograficznym. Ale w encyklopediach PWN (wielkiej i tej dostępnej w Internecie) pod hasłem Birma na pierwszym miejscu jest spolszczona forma Mianma. Którą z tych dwu form należałoby uznać za poprawniejszą?
    Łączę pozdrowienia
    Piotr Burian
  • perfidne kłamstwo

    15.05.2024
    15.05.2024

    Szanowni Państwo, od pewnego czasu zmagam się ze znaczeniem przymiotnika perfidny, a dokładniej z jego składowymi. Czy jedno z najczęstszych połączeń, „perfidne kłamstwo”, może oznaczać kłamstwo popełnione ad hoc, w sytuacji nagłego, nieoczekiwanego przyłapania na czymś dla kłamiącego niekorzystnym, np. z lęku przed konsekwencjami, czy raczej kłamstwo przemyślane, zaplanowane, obliczone na szkodę okłamywanego? Byłabym wdzięczna za Państwa opinię.

Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego